One might be tempted to think so, following the recent developments. First they liberalise the gender change legislation for trans people. Then the Justice Ministry orders an investigation into the issues with binary gender registration. Now an expert meeting will take place and conservative government party VVD calls for abolition plans to presented next year and next for month a debate is planned. Continue reading
And so are intersex rights!
Between 16 and 20 June 2015 Vreerwerk will again organise a series of webinars on transgender and intersex developments on the human rights level. We will hold three webinars of two hours on the following themes:
The costs are 89 (incl VAT) euro per webinar, 239 (incl. VAT) for all three.
When interested send an e-mail to vreerwerk@xs4all.nl and we will get back to you as soon as possible. Or fill this form:
April 2015 is for trans* and intersex human rights in Europe a rather fortunate month. On the legal level that is. It still rains trans murders and suicides, not to speak of other atrocities. Which – cynically maybe – show precisely what we need that legislation for.
I want your attention for two cities in two countries for two different important advances. The first town is Valletta, on Malta. The other is Geneva in Switzerland. And then for two more where no less important stones fell in Oslo, Norway and Strasbourg, France. Continue reading
Velen houden er een beperkt en verouderd idee op na wat gender is, hoe het werkt en hoe het interacteert met sekse en seksualiteit. Op deze plaats wil ik een recenter en beter kloppend idee neerzetten hoe het dan wél zit met gender.
Hoe zit dat nou met gender en hoe verhoudt het zich tot lichaam en tot seksualiteit? Want dat is de eeuwige trits. Wat is gender, hoe werkt het, hoe voelt het? Op zich biedt elk van deze vragen de mogelijkheid van een college. Dat kan ik ook verzorgen op verzoek.
Eerst een poging tot definitie van wat ik bedoel als ik het heb over “gender”
Een definitie van gender geven is al gauw tautologisch: Gender is het gegenderd zijn. Een genderidentiteit of -expressie hebben. Traditioneel wordt het gelinkt aan mannelijkheid en/of vrouwelijkheid. In een niet-binaire situatie zou je bijvoorbeeld kunnen zeggen: gender is het gevoel dat je mannelijk, vrouwelijk, of iets compleet anders bent. Gegeven het feit dat onze wereld zo sterk in mannen en vrouwen denkt, is het moeilijk niet daaraan te relateren, waardoor je constructies krijgt als “mannelijk, vrouwelijk, daartussen of daarbuiten”. De laatste jaren verschijnen er nieuwe namen en benamingen die soms even snel weer verdwijnen, maar het geheel geeft aan dat “gender” in elk geval bruist en leeft.
Iedereen hier heeft een lichaam, een geseksueerd lichaam zelfs. Vrijwillig of onvrijwillig, aangeboren of verkregen. Velen hier hebben een gender. Dat geldt niet per definitie voor iedereen. Want gender is voor een groot deel opgelegd, op grond van het geslacht dat je bij geboorte (doorgaans) is toegekend. Maar dat past niet altijd. Dat is ook logisch want er is meer onder de zon dan alleen man en vrouw. En daardoor krijg je dus onder andere transgender. Er is een grotendeels ontkende genderdiversiteit en als je niet in de erkende hokjes past, dan heb je de keuze om je aan te passen (dat moet je sowieso enigszins voor de wet) of voor je gevoel, je “ware identiteit” te gaan. Niet dat er zomaar een ware identiteit is. Dat is ook iets dat je ontwikkelt onder invloed van diverse factoren.
En dan is er dus seksualiteit dan wel seksuele oriëntatie of gerichtheid. Niet geaardheid alsjeblieft. We zijn geen stopcontacten.
Hoe werkt dat dan met die drie, hoe haken ze in elkaar, hoe werken ze samen – of elkaar tegen?
Zoals gezegd, iedereen heeft een lichaam, de meesten hebben een genderidentiteit en velen hebben een seksuele identiteit. Maar niet iedereen en er zijn mensen met alles en mensen met “niets”. Want er zijn ook aces, aseksuelen (ik heb ze in het Nederlandse nog niet horen zeggen dat ze een aas zijn, dus ik houd het maar op het Amerikaanse ace voor “asexual”. En dan kun je nog steeds bi zijn bijvoorbeeld, want aseksueel is alleen maar geen (sterke) seksuele wensen hebben. Is dat aangeboren, als in prenataal bepaald? Nee, niet zonder meer. Seksuele identiteiten ontwikkelen zich gewoon heel vroeg. Mogeljk is er iets – een richting – aangeboren, maar dan rudimentair. En de vraag is maar hoe belangrijk dat is. Is het het gevolg van slechte ervaringen? Misschien voor een deel. Maar niet iedere ace heeft slechte ervaringen met seksualiteit. Net als niet iedere a-gender slechte ervaringen heeft met het gendersysteem. Hoewel het haast onmogelijk is er geen ervaring mee te hebben en de push om een keuze te maken binnen de hokjes is enorm.
Is het aangeleerd dan? Zoals sommige conservatieven roepen dat homoseksualiteit en transgender zijn aangeleerd door evil volwassenen met een perverse afwijking. Zo zit het niet. Seksualiteit ontwikkel je doorgaans in de loop van je jonge leven op grond van wat je voelt voor anderen die een zelfde of een ander geslacht of gender lijken te hebben (de roemruchte gerichtheid). En als er een match is en een gelegenheid dan kun je een praktijk beginnen op te bouwen. En seksualiteit is er ook in duizendvoud. Van hetero tot queer en van vanille tot kink.
Dus zoals je mensen zonder seksuele (maar misschien wel romantische) gevoelens, en mensen die niet één keuze kunnen of willen maken, heb je mensen zonder genderidentiteit (a-genders, non-genders) hebt, maar ook met niet-traditionele en zelfs meerdere genderidentiteiten. En de uitdrukkingen en identiteiten die we zien van gender zijn ook niet absoluut en perse permanent door de tijd heen. Noch zijn ze universeel. Alsje wereldwijd kijkt, zijn we in het Westen eigenlijk wel heel beperkt met onze uitsluitende erkenning van mannen en vrouwen, meestal alleen hetero ook nog. Een land als India kent minstens 20 gender- en seksuele identiteiten,
En dan heb je mensen die geslachtelijk buiten de hokjes vallen. Intersekse-personen, dan wel personen met een intersekse-conditie. Daar loopt iets in hun geslachtsontwikkeling anders waardoor ze niet eenduidig in de richting van een lichaam dat kan baren of dat kan bevruchten ontwikkelen. Dat zijn tenslotte de lichamelijke geslachtsstandaarden. En transmensen vallen vaak ook buiten de geslachtelijke, lichamelijke hokjes. Samen bewijzen trans* en inter* mensen dat geslacht niet zo eenduidig ligt als je denkt. Want er zijn – tegenwoordig ook wettelijk erkend – mensen met een gender en een seksualiteit die niet direct of niet helemaal matchen met de verwachtingen op grond van de uiterlijke verschijning.
De biologische begrippen van man en vrouw zijn ook niet neutraal, maar het product van ideeën en van observaties van wat vaak voorkomt. En de definities werken als axioma’s, uitgangspunten. maar ze worden net zo hard geschapen en net zo hard bewaakt als veel andere maatschappelijke cruciaal geachte ideeën. Dat kan goed zijn of niet, maar het is in elk geval niet neutraal en ‘objectief’. En dat blijkt ook met de ontwikkelingen die we steeds duidelijker zien.
De (school)biologie zou er goed aan doen meer te formuleren in de trant van “de meeste mensen hebben XX of XY chromosomen” en “veel mannen hebben een penis en veel vrouwen een vagina. Dat is alleen niet altijd het geval.”En voor de bovenbouw nog wat over hormonen erbij. Hoe eerder je ermee begint hoe beter.
En last but not least: gender is niet biologisch bepaald, wel biologisch beïnvloed. In hoeverre, dat is onderdeel van actuele debatten. Hoe biologisch gender is, maakt niet zo heel veel uit. daar wordt veel te veel waarde aan gehecht. Er is genderdiversiteit en er zijn lichamen met allerlei geslachtelijke (en niet-geslachtelijke) kenmerken en dat hangt maar in beperkte mate samen. laten we stoppen zoveel waarde te hechten aan de combinatie van licham, gender en seksualiteit. Dat is ook beter voor de geestelijke volksgezondheid, want dan flippen mensen minder als hun verwachtingen niet uitkomen rond seks(e) en gender. dat scheelt slachtoffers.
“Normale” genders en seksualiteiten en lichamen zijn een kwestie van normen. Niet van verschijning. Mijn gender en seksualiteit zijn ook niet normaal. Maar ja, dat is logisch, want normaal is een stand op m’n wasmachine. En ik ben een mens, geen wasmachine. Normaal is wat genormeerd is en geaccepteerd dus. Homoseksualiteit is doorgaans niet normaal maar wel veel voorkomend. En transgender komt ook steeds meer voor. En wanneer iets veel voorkomt en meer en meer gezien wordt kan dat leiden tot acceptatie wanneer het niet verdrukt wordt. Het kan ook zijn dat men het negeert of zelfs wetgeving ertegen in stelling brengt. Hetgeen de laatste tijd ook weer hard gebeurt in diverse landen.
In Nederland en omgeving kiest men toch het meest voor accepteren, maar dat wil niet zeggen dat het dan ook – zelfs maar juridisch – koek en ei is. De Europese standaard voor trans-erkenning is simpelweg nog steeds schandalig laag (twaalf landen eisen nog steeds chirurgische sterilisatie) en bescherming op grond van je genderidentiteit is in veel landen niet aan de orde. Plus dat wetgeving één ding is, maar wanneer die niet wordt gehandhaafd en er wetgeving is die een deel van de groep (meestal de meest gemarginaliseerden) hard bestraft omdat ze bijvoorbeeld sekswerk doen om te overleven of tot een raciale minderheidsgroep behoren die dus ook veel zwaarder gecontroleerd wordt en waar ieder vlekje een poel bloed wordt, dan schiet hooguit een deel van die populatie er iets mee op. Dat is dus serieuze kritiek op het heersende idee dat gendererkenningswetgeving of bescherming op grond van seksuele oriëntatie voldoende is.
Kortom gender is vrij gewoon, en vooral veelkleurig. Doe er je voordeel mee en laat je niet beperken tot het hokje Gewoon, of wasmachinestand Normaal. “Remember, larger than life is just big enough”, zegt Ru Paul ook.
To fight for your rights, you first have to know them. Vreerwerk offers an opportunity for this. On December 9, just before Human Rights Day, we will start with an online training in human rights concerning trans* and intersex issues.
In four webinars you will get to know the human rights systems of Europe and the UN and get a first idea how to use them. What constitutes human rights? How can I use them? Are trans* and intersex people protected? Can we complain to Brussels (EU) or to Strasbourg (Council of Europe)? How to find your way in the UN? What protection is there? What are the Yogyakarta Principles and how useful are they? How to implement UN critique on the national level? These and other questions are the topics of a series of webinars (seminars given over the Internet) to give activists and students a first plunge in the deep sea of human rights for trans* and intersex people.
This training is limited to trans* and intersex because there is already quite some info and many active NGOs on gay and lesbian issues, but there are hardly enough trans* or inter* activists who know how to use the UN or other human rights systems.
“Know your rights” is an entry-level training. No detailed knowledge is needed (though it may work to your advantage). In principle the training will be given on Tuesdays in two-hour webinars.
On request we can discuss other systems (African Human and Peoples Rights Commission, InterAmerican Commission on Human Rights, ASEAN) in extra webinars.
The costs are 150 euros (ex 21% VAT) per participant. Subsidized (richer) NGOs are to pay double, to enable less well off individuals to participate.
For registration or more info, you can send an e-mail to vreerwerk-at-xs4all-dot-nl (preventing the spam monsters that found me ;)
Trans people are seriously disadvantaged by not having accessible trans specific health care. As by not being able to access regular health care because of transphobia and discrimination. Vreerwerk keeps writing and talking about trans health and trans* people’s access to health care. Be it general health care or trans specific. With much discrimination – whether out of ignorance or willingly – trans people are disadvantaged.
Traditionally and unjustly, legal recognition issues and health trans(ition) related health care are strongly coupled.
We can show how to argue your case using human rights always is being forgotten or submitted to extraordinary requirements to be able to access health care, Vreerwerk offers lectures and workshops – live and on te web – in gaining a human rights background to patients’ rights, to getting your collective health rights.
Vreerwerk has experience in analysing the health rights situation for trans* and intersex people and can help people to advocate for their human rights with regard to good health care that does not discriminate. We are experienced in writing alternative health care standards and have been asked more than once to look at existing practices and advise on them.
We can show how to argue your case using human rights. Central questions here are:
Want to know more? Want to hire us? Mail vreerwerk@xs4all.nl
Onze bijdrage aan de recente Ronde Tafel LHBT emancipatie draait om cisheteronormativiteit en andere, betere zorg als middelen voor een beter transleven. De minister van OCW – verantwoordelijk voor (LHBT)-emancipatie vroeg om input voor de komende periode, een halverwege evaluatie dus. Dit is wat wij schreven.
De hoofdlijnenbrief OCW Emancipatie meldt vier punten:
Onze opmerkingen vallen sterk onder de punten “b) sociale veiligheid van vrouwen, meisjes en LHBT’s”, en “c) verschillen tussen jongens en meisjes in het onderwijs”. Een geheel ander punt waar we uw aandacht voor vragen heeft een sterke connectie met het thema. Over de participatie van i.c. transmensen hebben wij weinig toe te voegen – TNN gaat daar mooie dingen mee doen die overigens bij lange na niet voldoende zijn – en reacties op internationale ontwikkelingen zijn bij het COC in goede handen.
De vraag in de uitnodiging “Moet er na 2014 worden ingezoomd op bepaalde, nieuwe, thema’s? Zo ja, welke en waarom?” wordt door ons volmondig met “ja” beantwoord. Onzes inziens dienen de volgende punten per 2015 aan de orde te komen:
De Cisheteronorm gaat er van uit dat iedereen een niet-trans lichaam heeft en hetero is. Tenzij het tegendeel is aangetoond. Consequentie daarvan is de strijd om niet-heterorelaties gelijke rechten te geven als niet-homoseksuele. En dat het een hele klus is om je genderregistratie aan te passen. Want normale mensen (cisgenders) doen dat niet. Dit type samenleving is bijna per definitie ook vrouwonvriendelijk. Heterosamenlevingen met vrouwen die echte gelijke mogelijkheden hebben zijn zeldzaam, ook een geëmancipeerd land als Cuba voldoet er niet aan.
Problemen jegens LHBTI personen vooral te maken hebben met geïnternaliseerde beelden over genderexpressie, hoe een man/vrouw zich hoort te gedragen. Dat wordt duidelijk uit hoe trans- en homofobie werken. En hoe de vooroordelen werken. Ondervraagden over holebifobie melden stelselmatig dat ze problemen hebben met het veronderstelde onmannelijke gedrag van (homo)mannen en het onvrouwelijke (butch)gedrag van (lesbische) vrouwen. De problemen zijn voor transpersonen in Nederland het grootst in de periode van gendertransitie van een herkenbaar gender naar een ander herkenbaar en erkend gender. Overigens gaat het om de perceptie dat iemand holebi, trans of intersekse is. Gender(expressie) normen zijn het grootste probleem hier. Die moeten veranderen. Und zwar schnell.
Wij adviseren de overheid vanaf 2015 hard in te zetten op het bestrijding van gendervooroordelen.
Dat komt holebi’s, trans* en interseksepersonen, maar ook ‘gewone’, cisgender mannen en vrouwen ten goede.. dat gaat niet alleen over rollen maar ook over identiteiten. Nadruk leggen op het bestrijden van gendervooroordelen en het stimuleren van vrije genderkeuze (qua identiteit en qua expressie, voor iedereen – ongeacht cis- of trans/intersex). De koplopers-constructie kan hierbij misschien nuttig zijn. Maak werk van de CEDAW-verplichtingen (art. 5a) in deze.
* Op overheidsgebied alle communicatie zo wijzigen dat nergens om geslacht maar om aanhef wordt gevraagd en laat dit een open (tekst)veld zijn. Behalve in (sommige) medische zaken en voor de persoonsregistratie is het is absoluut onnodig te weten wat de persoon die de medewerker voor zich heeft in zhaar ondergoed heeft. De nieuwe Europese data Protection Directive (art. 20) is ook heel duidelijk over de noodzaak van privacy bescherming.
* Voer overal bij de overheid genderneutrale toiletten in. Geen toegang hebben tot geëigende sanitaire voorzieningen is een ernstige mensenrechtenschending waarvoor een Speciale Rapporteur in aangesteld in de Verenigde Naties. Doorgaans leidt de ‘toiletkwestie’ hier niet tot zulke taferelen als in de VS, maar dat het hier niet extreem is, staat niet gelijk aan geen probleem. Niet alleen non-binair identificerende personen hebben baat bij deze toiletten. Ook transpersonen in transitie en überhaupt eenieder die een toilet nodig heeft. Gehandicaptentoiletten zijn al gendervrij en uw thuistoilet doorgaans ook.
Als tweede en laatste hoofdpunt willen wij uw aandacht richten op een thema dat vooral bij het departement van VWS hoort, de zorg. We brengen het evenwel hier in vanwege de coördinerende rol die OCW hier speelt.
We sommen kort een aantal belangrijke problemen op en geven uitwegen.
Voor transgenders werkt het recht op gezondheid zachtst gezegd niet optimaal.
De bestaande transgenderzorg is niet respectvol naar de zorgzoekende burger die medische ondersteuning zoekt want benadert de hulpvrager als iemand met een psychische stoornis. De beschikbare zorg sluit niet aan op de wensen.
Natuurlijk moet de patiëntenstop van het VUmc worden opgelost, bij voorkeur door op meer plaatsen zorg in te kopen. De VUmc poli kan fors afgeslankt worden als er niet meer standaard een psychiatrische diagnose nodig is. Dr. T’Sjoen van genderteam Gent stelde recentelijk al dat slechts een heel kleine groep misschien risico loopt (Zizo, 31-3-14, http://www.zizo-online.be/interview-professor-tsjoen-over-de-rechten-van-transgenders). Dat filter je er bij informed consent ook wel uit. Onderzoek van het in New York gevestigde Callen Lorde centre for LGBT Health onder ruim 1100 zorgvragenden toont 0% “spijtoptanten” zonder diagnose (Eisfeld & Radix in Informierte Zustimung in der Trans* Gesundheitsversorgung. Zeitschrift für Sexualforschung, 2014:1, pp.31-43)… )
De financiële bottleneck in Nederland zit bij de psychologen, want de GD diagnose wordt niet vergoed wegens ontbreken DBC/DOT1. – Middelen zie nu gaan naar een absurde verplichte diagnose van Genderdysforie, kunnen beter worden ingezet door hulpverleners in te zetten om de bestaande klachten (depressie, angststoornis, suicidaliteit, ..) aan te pakken en de transpersoon met moeilijkheden te empoweren.
We verwachten van de overheid dat zij op de juiste niveaus belissingen neemt die tot de volgende gewenste resultaten leiden.
Voor ons hangt het punt van een andere zorg ook samen met het eerst punt van het bestrijden van holebi- en transfobie. Naast dat goede zorg een basisrecht is dat verankerd is in diverse mensenrechtenverdragen, heeft het een positief effect op de suicidaliteit die zoals bekend zeer hoog is onder transgenders.
Het erkennen dat mensen heel verschillende genderidentiteiten en expressies kunnen hebben en dat ze daarbij soms medische ondersteuning nodig hebben, zou moeten leiden tot een meer faciliterende zorg. Niet meer op een one size fits no-one georiënteerd model.
Wij spreken veelvuldig van burgers en zo min mogelijk van cliënten of patiënten om ook een impliciete medicalisering zoveel mogelijk te voorkomen. Transgenders zijn net als andere burgers individuen in een sociale leefwereld. Het grootste verschil met veel andere groepen burgers is hun achterstand, de discriminatie en achterstelling waar ze mee te maken hebben.
Samenvattend: Bestrijd genderstereotypen door onderwijs en voorlichting, beschermende maatregelen wegens kwetsbaarheid en achterstelling. Neem transgenders serieus, ook in de zorg.
1 Naschrift: Inmiddels is duidelijk dat de DBCs er zijn en er vermoedelijk sprake is van mismanagement en onverantwoord lage zorginkoop. Tot dit is opgelost, blijven de problemen bestaan.
On June 10 we will start the next online training “Fighting for trans* and intersex equality through human rights”. In five bi-weekly two hour webinars you will get information on the following themes:
You will learn how to use mostly the UN system and the European human rights system to influence the national government on implementing obligations they accepted by acceding to human rights treaties.
We will work with both material at hand and look forward to opportunities and obstructions for getting our rights realised. We will look at what can be done with existing material for local implementation and at the same time see that human rights are not a universal solution and have some inherent problems also.
The training comes at €150 (incl. VAT) for individual activists. If you come as a (funded) organization, the tariff is double to enable less well-off activists to participate. If this is still problematic, do send an e-mail and we’ll figure out a solution.
For more detailed info or alternatively participating in a live training, see this page. For registration or questions best send an e-mail to vreerwerk@xs4all.nl.
Genderzorg hoeft niet gebonden te zijn aan ontrechte psychiatrische diagnoses. De meeste mensen hebben die ook niet nodig. Daarin lopenmedische processen en de WPATH Standards of Carre 7 achter. Dat blijkt ook uit een inteview dat Mare Van Hove had in het Belgische holebitijdschrift Zizo met de Gentse endocrinoloog Guy T’Sjoen. Continue reading
Informed consent is the only way to go with people who are legally and factually able to decide for themselves how their life, their body, their gender should be. that does not say those who are somehow not able to express themselves (in this area) should be excluded for not voicing their need. They are just mostly not understood. Each and every psycho/medical intervention needs to be for the benefit of the one who needs it. Using medicine differently equals cruel, unusual treatment or even torture. Like forced sterilisation of women because they are of the wrong class and ethnicity.
Nor do we call for the abolition of any and all social, psychological or even psychiatric involvement in the decision process towards social and physical gender transitions. However the respective professionals just not have a decisive nor obligatory and coercing role. They must be there if we need them, when we need them, as we need them.
Yes, this is a first attempt to sketch an ideal situation and it is of course a situated one, from a situation where there is in principle a well organised health care system. Without this being available and accessible other practices will develop that may be just as valid. In all cases the free will of the applicant (better than client or patient) is leading. Not a medical or state requirement.
Medical requirements are only acceptable in so far as they area a technical requirement. Like blood works before starting transitional hormone treatment. Classically called sound grounds for a certain order are not merely technical but often also moral. Like testosterone use before chest reconstruction. Professionals have to get used to a multiplicity of body images and gender identities.
Trans* and gender variant people may have mental health problems – like so many other people. In that case these issues need to be attended – as with everyone – but they are not be default a game breaker for medical assistance in gender transition. Not even for scrutiny – other than with anyone else. Trans* and gender variant people demand equal and just treatment to all others (ought to have). So away with required psycho screening before entering medically assisted physical gender transition.
The question that leads me to writing this article is why the hell do they (the legal and medical professionals) still wish to treat us differently? Why the hell don’t they listen to our strong wishes and our pain of living the ‘wrong’ life, our stories how our lives so often are prevented full bloom by restricting, refusing norms and values in society that we call cisgenderism and transphobia.
All over the world doctors and psychologists have learned to be the expert. But expertise does not come from applying text book knowledge but from listening to real people with an open ear and an open heart. Stand next to your “patients” instead of hovering over them with an attitude of superiority.
Politicians and lawyers need to stop legislating what does not need legislation. Only in a conservative model that refuses the basic equality of people often codified in constitutions and for sure in human rights treaties, there is a reason not to.
The world is changing, dear doctors and lawyers and politicians. And the world has always influenced lives so don’t be so surprised that we suffer from injustice. Instead become a bit more modern and realise the ivory tower is crumbling down, being permeated by the real world. You can try to contain all variation, but you can not extinguish it. Reason why legislation and practices like in Uganda, Nigeria, Russia, Lithuania, attempts by the Catholic Church and narrow-minded US religious ‘leaders’ are not only unjust, inhuman and discriminating, but in the end also futile. Just: to the cost how many lives? How many people will it take until those powers that be realise they better modernise? Or didn’t we grow over slavery and patriarchy? Don’t we have human rights discourse and legislation that all oppressed take as their tool of preference, their common discourse for change?