Afgelopen zaterdag14 februari 2015 verscheen er een opiniestuk in het Nederlands Dagblad, krant van conservatief christelijke signatuur, over transgenderkinderen. Dat staat bol van de misvattingen. Het stuk zelf is te vinden op nd.nl/opinie. Ik behandel de grootste problemen eruit.
In zijn opinieartikel d.d. 14-2-2015 schrijft professor Boer over transgender en genderdysforie. Daar zitten een aantal misvattingen in.
Als eerste dit: transgender is de identiteit en genderdysforie is de courante medisch-psychiatrische diagnose. Genderdysforie wordt gezien als een complex van aanhoudende klachten, die gepaard gaan met de innerlijke overtuiging niet tot het toegewezen geslacht te behoren en anders te willen leven, veelal in de rol van het andere geslacht. Transgender is ook geen spelen, maar een anders-zíjn. En het is geen stoornis, maar een genderidentiteit. Daarom moet genderdysforie ook verdwijnen uit handboeken als de Diagnostic and Statistical Manual, het handboek van psychologen en psychiaters.
Het idee dat genderdysforie door familiare of ontwikkelingsfactoren beïnvloed wordt, zoals de heer Boer stelt is een verzinsel, een vooroordeel. Conversietherapie waar hij op zinspeelt, is door onder meer de World Professional Association for Transgender Health (WPATH) en de American Psychological Association als onmenselijk, onwenselijk en krenkend gekwalificeerd.
Transgender is een genderidentiteitsontwikkeling die, zoals bij iedereen, al jong begint. Sommige mensen weten al met twee-drie jaar dat hun gevoel niet klopt met wat ze om zich heen zien. Veel volwassenen die dat als kind zo hebben ervaren, hebben in de tussentijd veel trauma’s opgelopen doordat ze niet konden zijn wie ze zich ten diepste voelden. Vanuit het idee het beste voor het kind te doen, is het beter wél in te gaan op de wens van het kind tot verandering, dan het te dwingen in een identiteit die het niet heeft en zeker niet door dwang zal verkrijgen.
Over de fuik van een behandeling: juist door open te kunnen zijn over wie men is en zich niet anders te hoeven voordoen (bijv. een homoseksueel leven leiden als idee van dichtst haalbare optie), voorkom je foute keuzes. Het blijkt dat het aantal “spijtoptanten” statistisch niet significant is (<1 procent) en uit onderzoek onder meer dan duizend transgenders door een kliniek in New York die met informed consent werkt, blijkt dat er nul mensen zijn die spijt hebben.
In tegenstelling tot wat de heer Boer suggereert, draait het helemaal niet om de medische behandeling. Om de mens te kunnen worden die je je voelt, hoef je alleen maar des stappen te zetten die jij voelt. Daarbij hoort veelal een wijziging van het juridische geslacht ter (betere) reflectie van de beleefde identiteit. En soms ook medische interventies, waartoe hormoonbehandeling behoort en eventueel operaties. Maar dit alles is niet wat de trans-persoon tot de man, vrouw of anderszins gegenderde persoon maakt die men zich voelt. De beleving van de gevoelde identiteit erkend krijgen is een mensenrecht. En zowel het gedwongen worden tot medische interventies teneinde het lichaam aan te passen omdat de wet dit vraagt (in Nederland gebeurt dit gelukkig niet meer), als het niet kunnen aanpassen van het lichaam, zijn schendingen van de mensenrechten. Internationale verdragen stellen duidelijk dat men het recht heeft op erkenning voor de wet en dat ongewenste medische interventies gelijk staan aan wrede en ongebruikelijke behandeling.
Juist omdat de hormoonbehandeling en de eventuele operaties niet de kern van een transitie zijn, worden pubers helemaal niet geopereerd. In plaats daarvan krijgen zij puberteitsremmers aangeboden zodat ze in alle rust kunnen nadenken over wat zij met hun toekomst willen. Het kenmerk van de puberteitsremmers is juist dat er niets onomkeerbaars gebeurt. Met zijn brief zet de heer Boer de lezers van uw krant dan ook op het verkeerde been: hij suggereert dingen die gewoonweg niet gebeuren.
Ik hoop vurig dat degenen die naar de heer Boer zijn verwezen een hulpverlener vinden die meer respect heeft voor hun identiteit.
J. Vreer Verkerke
bestuurslid Transgender Europe
mede-oprichter Transgender Netwerk Nederland